ျမန္မာ႔ ေဆြမ်ဳိးစပ္ ေ၀ါဟာရမ်ား.......ျငိမ္းလ့ဲ

ျမန္မာ႔ ေဆြမ်ဳိးစပ္ ေ၀ါဟာရမ်ား
ျမန္မာ႔ ေဆြမ်ဳိးစပ္ ေ၀ါဟာရမ်ား ကိုေလ႔လာၾကည္႔ေသာ အခါ မိသားစုျခင္း ရိုေသေလးစားမႈ႕၊ခ်စ္ခင္ၾကင္နာမႈ႔ကို အေျခတည္ ကာ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲခဲ႔ေၾကာင္း ေတြ႔ရပါသည္။

အရြယ္အႀကီးအငယ္ကို လိုက္ၿပီး ....
မိႀကီး ၊ မိေထြး ၊ ဘႀကီး ၊ ဘေထြး၊... ဟူ ၍ လည္းေကာင္း...
ေမတၱာကို အေျခခံၿပီး.....
ဖိုး ၊ ဖြား ၊ သား ၊ သမီး ၊ ခင္ ပြန္း ၊
ခမည္း ၊ ခဲအို ၊ ခယ္မ ၊ ........
စသျဖင္႔ ေခၚေ၀ၚ သံုးစြဲေလ႔ ရွိၾကပါသည္။
ဖိုး ၊ ဖြား ၊ တို႔၏အထက္..ေဆြမ်ဳိးဆက္မ်ားအား အတိတ္တြင္ က်န္ခဲ႔ ေ၀းခဲ႔ သည္႔ သေဘာျဖင္႔..
ေဘး ၊ ဘီ ၊ ဘင္ ၊ ဟူ ၍ လည္းေကာင္း.........
သား ၊ သမီး မွ ေအာက္အဖို႔ကား သံေယာဇဥ္ အရင္းအျမစ္ တြယ္တာသည္႔ သေဘာ၊ေျမွးကပ္တြယ္သည္႔ သေဘာျဖင္႔ ....
ေျမး ၊ ျမစ္ ၊ တီ ၊ တြတ္ ၊ကၽြတ္ ၊ ေမ်ွာ့(ဆတ္) ၊ ဟူ ၍ လည္းေကာင္း ..ေခၚေ၀ၚ အသံုးျပဳခဲ႔ပါသည္။
မင္းႀကီး မဟာသီရိေဇယ်သူ ၁၂၂၇ ခုႏွစ္တြင္ ေရးသားခဲ႔ေသာ က၀ိလကၡ ဏာဒီပနီက်မ္းတြင္..
မိမိအထက္..ေဆြမ်ဳိး ခုႏွစ္ဆက္ ကို...
အဖအဖိုး အေဘးအဘီအဘဲးအေဘာအေဘြး ...
ဟူ ၍ လည္းေကာင္း ...........
မိမိေအာက္ ေဆြမ်ဳိး ခုႏွစ္ဆက္ကို......
သားေျမးျမစ္တီတြတ္ကၽြတ္ေမွ်ာ႔ ........ ဟူ ၍ လည္းေကာင္း ....ေဖၚျပထားပါသည္။..........................
အမိ ၊ အေမ = မိမိကို ေမြးေသာေက်းဇူးရွင္................=
တိုက္ရိုက္ ေသြး သား ေတာ္စပ္ျခင္း
( ႏွာသံ ျဖင္႔ ရြတ္ရေသာ ႏူတ္ခမ္းဗ်ည္း ကို အနိမ္႔သက္ သံ အိ ျဖင္႔ ေပါင္းစပ္ထားျခင္း )
အဖ ၊ အေဖ = ခ်စ္ခင္ အားကိုး ျပဳေလာက္ သူ......
= အႀကီး အကဲ အခ်ဳပ္
( ႏူတ္ခမ္းဌာန္ျဖစ္ ရုန္းပြင္႔ဗ်ည္း ပ ကို ေလ သံတင္းျဖင္႔ ရြတ္ဖတ္ျခင္း မွ ဖ ျဖစ္လာသည္ )
ဖိုး ၊ အဖိုး = ေခါင္ ၊ အႀကီး အမႈး = အဖိုးထိုက္ အဖိုးတန္
အဖြား = အထူး ခ်စ္ခင္အပ္သူ
(လွ်ာေနာက္ပိုင္းသရ ဖာ ကို အပြင္႔သရ မွ လွ်ာ အျမင္႔ဆံုး အူ သရ သို႔ ေရာက္ေအာင္ရြတ္ဆိုျခင္းျဖင္႔ ဖြာ သရ ျဖစ္ၿပီး အျမင္႔သက္သံ ျဖင္႔ ျပန္ရြတ္ေသာအခါ ဖြား ျဖစ္လာသည္)
သား = အေသြးအသား ၊ ငယ္ ရြယ္သူ
သမီး = ရင္ေသြး ၊ မိန္းကေလး.....
(သား + မိ မွ လာသည္)
ေျမး = ရွက္တြယ္ ၊ ေျမွးကပ္ သူ
ျမစ္ = အျမစ္တြယ္ သည္႔ သေဘာ
တီ...တြတ္....ေမွ်ာ႔....
=မျပဳတ္ေအာင္ တြယ္ကပ္သည္႔သေဘာ
.......................................................
မိခင္ နွင္႔ ေတာ္စပ္သူမ်ား........
မိႀကီး = အမိ ထက္ ႀကီးသူ ၊ အမိ ႏွင္႔ မျခား ခ်စ္အပ္သူ
ူ( အေဖ႔ အစ္ကို.. ဘႀကီး ၏ ဇနီး အျဖစ္လည္း သံုးသည္ )
မိေထြး =
အမိ ထက္ငယ္သူ ၊ အဖ ၏ ေနာက္ ဇနီး
ႀကီးေတာ္ = အမိ ႏွင္႔ မျခား ႀကီးျမတ္သူ
( အေဖ႔ အစ္ကို.. ဘႀကီး ၏ ဇနီး ၊
အေဖ႔ ႏွမ ၊ ဦးေလး ၏ ဇနီး အျဖစ္လည္း သံုးသည္ )
ေဒြးေဒၚ ၊ေဒြးေလး ၊ေဒြးႀကီး =ၾကီးျမတ္သူ....
အေမ ၏ ညီမ ၊ အေဖ႔ ညီ၏ ဇနီး
ေဒၚႀကီး ၊ ေဒၚေလး ၊ အေဒၚ = ႀကီးျမတ္သူ.................အေမ ၏ အစ္မ ၊ အေဖ႔ အစ္ကို ၏ ဇနီး
ဦးႀကီး ၊ ဦးရီး ၊ ၀ရီး ၊ ဦးေလး = ပြန္းပြန္းတီးတီး ကၽြမ္း၀င္ေသာ ႀကီးျမတ္သူ.............
အမိ ၏ အစ္ကိုႀကီး ၊ အဖ ဘက္မွ အေဒၚ၏ ခင္ပြန္း.................................................................................
ဖခင္ ႏွင္႔ ေတာ္စပ္ သူမ်ား ........
ဘႀကီး ၊ ဘေထြး =
အဖ ႏွင္႔ မျခား ခ်စ္အပ္သူပေထြး =
အမိ ၏ ေနာက္အိမ္ေထာင္
အရီးႀကီး ၊ အရီးလတ္ ၊ အရီးေလး = ပြန္းပြန္းတီးတီး ကၽြမ္း၀င္ေသာ ႀကီးျမတ္သူ......................
အေဖ ၏ ႏွမ အႀကီး+ အလတ္ + အငယ္ ၊ အေမ႔ေမာင္ ဦးေလး၏ ဇနီး
ညီ ၊ ညီမ =
တမိသားစုခ်င္း ၊
မိမိ ႏွင္႔ ထပ္တူမွ် တြယ္တာအပ္သူ .......စြဲၿငိ + ၿငိတြယ္ + ညီမွ် ျခင္း သေဘာ
ႏွမ = ႏွစ္သက္တြယ္တာ အပ္ေသာ
တမိေပါက္ သားခ်င္းမ်ား အနက္ ေယာကၤ်ားေလးမွ မိမိေအာက္ငယ္ေသာ.မိန္းကေလး အား ေခၚျခင္း
ေနာင္ ၊ ေနာင္ႀကီး ၊ ေနာင္ငယ္ =
ေရွ႔ က်သည္႔သေဘာ ၊........
တမိေပါက္ သားခ်င္းမ်ား ညီ အစ္ကို မ်ား အနက္ အငယ္က အႀကီးကို ေခၚျခင္း
ေမာင္ ၊ ေမာင္ႀကီး ၊ ေမာင္ငယ္ = အင္အားႀကီးမား ၊ အားကိုးအားထားတမိေပါက္ သားခ်င္းမ်ား အနက္
မိန္းကေလးမွ မိမိေအာက္ငယ္ေသာ ေယာကၤ်ားေလး အား ေခၚျခင္း
အစ္ကို ၊ အစ္ညီ ၊ အစ္မ =
ျပည္႔ျပည္႔ ၀၀ ၊ အားျပဳ ေလာက္ေသာ
တမိေပါက္ သားခ်င္းမ်ား အနက္ ငယ္ရြယ္သူ မွ မိမိ ထက္ အႀကီးမ်ားအား ေခၚျခင္း
၀မ္းကြဲ ၊ တႏိူ႔ျခား =
ညီအစ္ကို + ေမာင္ႏွစ္မ အရင္းမွ ေမြးဖြား လာသူမ်ား........................................
လက္ထပ္ ထိမ္းျမား ၍ ေတာ္စပ္သူမ်ား .ခမီး (ခမည္း) ၊ ခမက္ =
ဖခင္ရင္း ကဲ႔သို႔ ျမတ္ႏိူး ခ်စ္ခင္အပ္သူ ၊...သား သမီး ႏွင္႔ စပ္ကာ
ခင္မင္တြယ္တာရသူ
( လင္မယား ႏွစ္ေယာက္၏ အမိ အဖ အခ်င္း ခ်င္း ေတာ္စပ္ပံု )
ခယ္မ =
ႏွမ အရင္းကဲ႔သို႔ တြယ္တာ အပ္သူ
(မယား ၏ ညီမ၊ ညီ ၏ မယား )
ခဲအို =
အစ္ကို အရင္းကဲ႔သို႔ တြယ္တာ အပ္သူ
( အမ ၏ ခင္ပြန္း ၊
လင္ ေယာကၤ်ား ၏ အစ္ကို )
ခင္ပြန္း ၊ ခင္ပြန္းမ =
ခင္မင္ ခ်စ္ခင္ ရင္းႏွီး ကၽြမ္း၀င္ရသူ
ဇနီး = အထူး နီးနီးကပ္ကပ္ ရွိသူ
ေခၽြးမ =
အေျခြ အရံ ေျခြေရြ ၀န္းရံ =
သားျဖစ္သူ၏ ဇနီး
တူ ၊ တူမ =
တူညီ ၊ ထပ္တူ
(မိမိ ရင္ေသြးႏွင္႔ မျခား ခ်စ္ခင္အပ္သူ)
(မိမိ၏ အကို+အမ+ညီ+ညီမ မွ ေမြးဖြားသူ )
မယား = စြဲယူ ၊ စြဲျမဲ
( စြဲျမဲ ထားေသာ မိန္းမ)
လင္ = ျပည္႔ျပည္႔ ၀၀ အားကိုးထိုက္သူ
မရီး = = ပြန္းပြန္းတီးတီး ကၽြမ္း၀င္အပ္ေသာ အမ်ဳိးသမီး
(အကို ၏ ဇနီး ၊ မယား ၏ အမ )
မတ္ = မယိမ္း မယိုင္ ေျဖာင္႔မတ္ေသာသူ ( လင္ ၏ ညီ ၊ ညီမ ၏ လင္ )
ေယာကၡမ = ရစ္ပတ္ ဖြဲ႔ရွက္ ခင္မင္ရသူ
( မယား+ လင္ ၏ အမိအဖ )
ေယာက္ဖ = ရစ္ပတ္ ဖြဲ႔ေႏွာင္ လာသူ
( မယား ၏ ေမာင္ ၊ ႏွမ ၏ လင္ )
ေယာက္မ = ရစ္ပတ္ ဖြဲ႔ေႏွာင္ လာသူ
( လင္ ၏ ႏွမ ၊ ေမာင္ ၏ ဇနီး )
( ဆရာမ ေဒၚမာေလး ၏ ျမန္မာေဆြမ်ဳိးစပ္ ေ၀ါဟာရ မ်ား....စာေပဗိမာန္ ၁၉၇၇ မွေကာက္ႏူတ္ခ်က္)
photo.facebook   ျငိမ္းလ့ဲ

Like · · Share

• Woraluck Vivatanavanich likes this.
• 

  Write a comment...